Samninganefnd Starfsgreinasambands Íslands hefur undirritað nýjan kjarasamning við Samtök atvinnulífsins vegna starfa á hinum almenna vinnumarkaði. Samningurinn gildir fyrir félagsmenn Hlífar á almennum vinnumarkaði. Helstu atriði samningsins fara hér á eftir, auk helstu atriða í aðgerðum ríkisstjórnarinnar til að liðka fyrir gerð samninganna.
Helstu atriði nýs kjarasamnings
- Kjarasamningarnir gilda frá 1. apríl 2019 – 1. nóvember 2022
- Krónutöluhækkanir – 17 þúsund kr. hækkun á öll mánaðarlaun 1. apríl 2019
- Lægstu laun hækka mest – 30% hækkun á lægstu taxta
- Aukið vinnustaðalýðræði með möguleika á verulegri styttingu vinnutímans (mestu breytingar í tæpa hálfa öld)
- Eingreiðsla upp á 26 þúsund kr. sem kemur til útborgunar í byrjun maí 2019
- Skilyrði sköpuð fyrir verulegri vaxtalækkun á samningstímanum
- Skattbyrði hinna tekjulægstu lækkar um 10 þúsund kr. á mánuði
Almenn hækkun á mánaðarlaun fyrir fullt starf
- apríl 2019 17.000 kr. á mánuði
- apríl 2020 18.000 kr.
- janúar 2021 15.750 kr.
- janúar 2022 17.250 kr.
Kauptaxtar hækka sérstaklega
- apríl 2019 17.000 kr. á mánuði
1. apríl 2020 24.000 kr.
1. janúar 2021 23.000 kr.
1. janúar 2022 26.000 kr.
Á árunum 2020-2023 komi til framkvæmda launaauki að gefinni ákveðinnar þróunar á vergri landsframleiðslu á hvern íbúa.
Tenging við hagvöxt (hagvaxtarauki) tryggir launafólki hlutdeild í verðmætasköpuninni. Þetta ákvæði nýtist best þeim tekjulægri þar sem þessi hækkun fer af fullum þunga á taxtakaup og ¾ á önnur laun. Hagvaxtarauki getur hækkað taxtalaun um 3-13 þúsund á ári eftir því hvað verg landsframleiðsla á mann hækkar mikið á tímabilinu.
2,5% hækkun á aðra liði kjarasamninganna eins og bónusa 2020-2022.
Lágmarkstekjur fyrir fullt starf
- apríl 2019: 317.000 kr. á mánuði
- apríl 2020: 335.000 kr.
- janúar 2021: 351.000 kr.
- janúar 2022: 368.000 kr
Desemberuppót (var 89.000 kr. 2018)
- 2019: 92.000 kr.
- 2020: 94.000 kr.
- 2021: 96.000 kr.
- 2022: 98.000 kr.
Orlofsuppbót fyrir hvert orlofsár (var 48.000 kr. 2018)
- Maí 2019: 50.000 kr.
- Maí 2020: 51.000 kr.
- Maí 2021: 52.000 kr.
- Maí 2022: 53.000 kr.
Eingreiðslan kemur sem sérstakt álag á orlofsuppbót árið 2019 uppá 26.000 kr. sem greiðist eigi síðar en 2. maí 2019.
Forsendur kjarasamninganna eru eftirfarandi:
- Kaupmáttur launa hafi aukist á samningstímabilinu skv. launavísitölu Hagstofu Íslands.
- Vaxtir lækki verulega fram að endurskoðun samnings í september 2020 og haldist lágir út samningstímann.
- Stjórnvöld standi við gefin fyrirheit skv. yfirlýsingum ríkisstjórnarinnar í tengslum við gerð kjarasamninganna.
Forsendur kjarasamninga verða metnar í september 2020 og september 2021. Forsendurnefnd verður skipuð þremur fulltrúum frá hvorum samningsaðila.
Helstu atriði í innleggi ríkisstjórnarinnar
Meðal helstu atriða í innleggi ríkisstjórnarinnar eru:
- Nýtt lágtekjuþrep í þriggja þrepa skattkerfi. Ráðstöfunartekjur tekjulægsta hópsins aukast um 10.000 kr/mánuði.
- Húsnæðismál: 2 milljarðar í viðbót í stofnframlög 2020-2022 ca. 1.800 íbúðir, unnið verður með aðilum vinnumarkaðarins að leiðum til að auðvelda ungu fólki fyrstu kaup og núverandi heimild til nýtingar á séreingarsparnaði verður framlengd.
- Lífeyrismál: lögfest verður heimild til að ráðstafa 3,5% í tilgreinda séreign. Heimilt verður að ráðstafa tilgreindri séreign til húsnæðismála með tíma og fjárhæðartakmörkum. Farið verður í endurskoðun lífeyristökualdurs í samráði við aðila.
- Fæðingarorlof lengist úr 9 mánuðum í 10 í byrjun árs 2020 og lengist í 12 mánuði í byrjun árs 2021.
- Tekið verður á kennitöluflakki samkvæmt tillögum ASÍ og SA og heimildir til refsinga auknar. Keðjuábyrgð um opinber innkaup verður lögfest. Aðstoð og vernd fyrir fórnarlömb vinnumannsals og nauðungarvinnu aukin.
- Verðtryggð jafngreiðslulán til lengri tíma en 25 ára verða bönnuð frá 2020 nema með ákveðnum skilyrðum. Frá byrjun árs 2020 verður lágmarkstími verðtryggðra neytendalána lengdur úr 5 í 10 ár. Spornað verður við sjálfvirkum vísitöluhækkunum vöru, þjónustu og skammtímasamninga.